MODLITWA DOSKONAŁA. "OJCZE NASZ" OCZAMI PRYMASA WYSZYŃSKIEGO - KS. JERZY JASTRZĘBSKI - JAGOOPEPPERMINT

Modlitwa Ojcze Nasz, zwana także Modlitwą Pańską, jest jednym z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych tekstów w tradycji chrześcijańskiej. Według Nowego Testamentu modlitwy tej nauczył nas sam Jezus Chrystus, o czym dokładnie przeczytamy w Ewangelii według św. Mateusza (Mt 6, 9-13) i Ewangelii według św. Łukasza (Łk 11, 2-4). Modlitwa ta obejmuje nie tylko prośby o potrzeby duchowe czy materialne, ale przede wszystkim gotowość przyjęcia i wykonania Bożej woli oraz wyznanie naszej wiary. Każde zdanie Ojcze nasz ma głębokie znaczenie, wskazujące na podstawowe i fundamentalne nauki oraz zasady, którymi powinien żyć każdy chrześcijanin. Modlitwy Pańskiej uczyliśmy się będąc małymi dziećmi, teraz my uczymy zapewne słów tej modlitwy nasze pociechy. A ponieważ jej tekst jest nam bardzo dobrze znany, często mówimy go automatycznie, bez większego namysłu i zastanowienia się nad znaczeniem każdej jego linijki. Zwracał na to uwagę także Prymas Wyszyński, mówiąc, że na ogół Ojcze nasz mówimy mechanicznie, nie zastanawiając się nad konsekwencjami i wymaganiami Chrystusa. Ks. Jerzy Jastrzębski, który od lat zgłębia pisma bł. Stefana Wyszyńskiego postanowił uporządkować i przeanalizować jego myśli dotyczące Modlitwy Pańskiej, tworząc książkę z głębszymi rozważaniami Prymasa Tysiąclecia oraz swoim komentarzem, homiliami i opowiadaniem.

Ojcze nasz to modlitwa recytowana w domach, kościołach i podczas różnych obrzędów religijnych każdego dnia. Jest jednym z podstawowych elementów liturgii i jest często używana jako forma medytacji i kontemplacji. Gdy Apostołowie zapytali, jak mają się modlić, Jezus odpowiedział im na tą potrzebę i dokładnie podyktował słowa w Kazaniu na Górze, mówiąc: "Wy zatem tak się módlcie" (Mt 6,8).

"Ojcze nasz, który jesteś w niebie, niech się święci imię Twoje!

Niech przyjdzie królestwo Twoje; niech Twoja wola spełnia się na ziemi, tak jak i w niebie.

Chleba naszego powszedniego3 daj nam dzisiaj;
i przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczamy tym, którzy przeciw nam zawinili;
i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, ale nas zachowaj od złego!"
(Mt 6,-13)

U św. Łukasza nie jest dokładnie podane gdzie i w jakich okolicznościach Jezus nauczył Apostołów modlitwy Ojcze nasz. Podaje jedynie, że był w jakimś miejscu na modlitwie i rzekł:

"«Kiedy się modlicie, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię;

niech przyjdzie Twoje królestwo!
Naszego chleba powszedniego2 dawaj nam na każdy dzień
i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto nam zawini;
i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie»".
(Łk 11,2-4)

Ks. Jerzy Jastrzębski w książce Modlitwa doskonała przytacza słowa bł. kard. Wyszyńskiego, który mówi, że modlitwa działa w dwóch kierunkach: pomaga w uwrażliwianiu na innych i zapominaniu o sobie. Chrystus poleciła nam wołać "Ojcze nasz", a nie "Ojcze mój", zatem nie możemy wymawiać tak świętych słów, jeśli w naszej duszy będzie choćby najmniejsza cząsteczka pychy, nienawiści, przemocy. Jeśli indywidualnie rozpoznajemy w Bogu swojego Ojca, to jednocześnie uznajemy, że posiada On także inne dzieci, które są moimi braćmi/siostrami. Bóg jest "naszym" wspólnym Ojcem, Ojcem jednej i tej samej rodziny.

Autor zwraca uwagę, że Modlitwa Pańska jest modlitwą apostolską, modlitwą rodziny ludzkiej - bardziej społeczną niż indywidualną. Podobnie Prymas podkreślał, że Chrystus rzadziej modlił się samotnie niż we wspólnocie. Z resztą, z czasem w Kościele przyszła taka zmiana, ponieważ przed Soborem Watykańskim II Ojcze nasz kapłan odmawiał indywidualnie, a po soborze modlitwę odmawiają wspólnie wszyscy wierni.

Modliwa Ojcze nasz wielokrotnie została poddawana wnikliwej analizie przez teologów i świętych, zastanawiając się nad prawdziwym przesłniem słów Jezusa. Jedną z osób szczegółowo odkrywających znaczenie Modlitwy Pańskiej był z pewnością Prymas Stefan Wyszyński, który wielokrotnie w swoich tekstach, wypowiedziach się do niej odnosił. Zgłębiający od lat jego pisma ks. Jerzy Jastrzębski postawnowił uporządkować te myśli tworząc książkę Modlitwa doskonała. Ojcze nasz oczami Prymasa Wyszyńskiego z rozważaniami wezwań tej modlitwy, by zupełnie na nowo móc ją odkryć, zmieniając przy tym swoje myślenie o Bogu i bliźnich.

Prymas Wyszyński nauczał, że z modlitwy muszą wynikać praktycznie wnioski, z czego wyciągnął dwa zasadniecze cele rozważań nad modlitwą. Pierwszy, aby odkryć ten wspólnotowy wymiar, który ma się stać chlebem powszednim, a drugi to dostrzeżenie modelu modlitwy, którego nauczał nas Jezus.

Już w rozważaniach do pierwszego wezwania bardzo ujęły mnie słowa bł. kard. Wyszyńskiego, który mówi, że:

"(...) ojcostwo mego rodzica jest z Twego Ojcostwa, bo nie masz ojcostwa na niebie i na ziemi, które nie byłoby z Ciebie".

Prymas podkreśla, że nasze życie jest darem Boga Ojca. On jest przyczyną wszelkiego istnienia, dlatego też kardynał uczulał wręcz na to, by delikatnie obchodzić się z tym słowem.

Myślę, że w tej modlitwe bardzo wymownym fragmentem jest ten, który odnosi się woli Bożej. Tak często zwracamy się do Boga z różnymi intencjami, życzeniami, wręcz marzeniami, ale pamiętajmy, że to nasze ludzkie pragnienia i potrzeby, a to, co nam pisane wie tylko On. Ja sama w moich aktach strzelistach zwłaszcza już od dawna nauczyłam się dodawać zdanie "jeśli tylko chcesz", "jeśli taka jest Twoja wola, Panie". I nie jest to czasem łatwe jeśli wyobrazimy sobie, że coś wydarzy się zupełnie inaczej niż byśmy się o to modlili, nie mówiąc już o tym, że właśnie tak odwrotnie się stanie. Uczę się pokornie to przyjmować i tłumaczę sobie, że widocznie prawdziwie Bóg taki miał zamysł.

Prymas pisze tak o tym:

"Często słyszymy słowa: wola Boża. Niech się dzieje wola nieba! Mówimy tak zazwyczaj w sytuacjach bardzo trudnych, gdy nie ma już innego rozwiązania, gdy wypłakaliśmy wszystkie łzy i stoczyliśmy wszystkie boje. Jeśli nie stać nas już na opór umysłu, a serce nasze czuje się zwyciężone, mówimy: wola Boska! Kojarzymy ją więc z czymś nieuniknionym, niesłychanie trudnym, przed czymś nie można już umknąć" (s. 63).

Ks. Jastrzębski dodaje, że pełnienie tej Boskiej woli przynosi nam zawsze pokój serca. I tak, zgadzam się z tym. Na swoim przykładzie i doświadczeniach, jeśli w moditwie dodaję zwrot "bądź wola Twoja" czuję się spokojna, bo wiem, że Bóg pokieruje sytuacją - nie ja czy może chciejstwo i ludzkie pragnienia.

Oprócz rozważań do każdego wezwania Modlitwy Pańskiej w książce znajdziemy również wybrane homilie wygłoszone przez autora podczas różnych uroczystości związanych z bł. kard. Stefanem Wyszyńskim oraz krótkie opowiadanie, które szczególnie zapamiętam. Modląca się Agata, marząc o wyjeździe w Bieszczady otrzymuje telefon z propozycją wycieczki właśnie w te góskie tereny. Od razu myślałam o tym, gdy kilka lat temu zamarzyłam by poprowadzić warsztaty z kreatywnego rozważania Słowa, ale stwierdziłam, że to nie jest ten czas. Za dwa dni dostałam wiadomość od organizatorów Festiwalu Życia z prośbą o poprawdzenie takich zajęć. To był dla mnie szok, podobnie jak dla bohaterki opowiadania ks. Jastrzębskiego!

Książka Modlitwa doskonała, ks. Jastrzębskiego pozwoli nam zgłębić wezwania modlitwy Ojcze nasz oraz poznać bliżej zarówno samego kardynała, który te swoje myśli od lat nam przekazywał jak również samego autora, tworzącego tę publikację. Znajdziemy tu bowiem jego wybrane homilie wygłoszone podczas uroczystości związanych z bł. Stefanem Wyszyńskim oraz krótkie opowiadanie. Czytelnik, po przeczytaniu niniejszej publiacji, jest w stanie odpowiedzieć sobie na pytania:

Co oznaczają poszczególne wezwania zawarte w Modlitwie Pańskiej?
Jak według Prymasa Wyszyńskiego prawidłowo odmawiać Ojcze nasz?
Jak wypowiadać słowa modlitwy Ojcze nasz z pełnym zaangażowaniem?

Dla wielu chrześcijan, Ojcze Nasz jest nie tylko modlitwą, ale także drogą do głębszego zrozumienia swojej wiary. Ta książka jest doskonałą pomocą w tym, by to wielkie bogactwo odkryć jeszcze głębiej.