OPOWIEŚCI O ŚWIĘTYM FRANCISZKU I JEGO WSPÓŁBRACIACH - TŁUM. prof. Stanisław Stabryła

Jakiś czas temu z zainteresowaniem, ale też niespiesznie, uważnie przeczytałam Opowieści o Świętym Franciszku i jego współbraciach i muszę przyznać, że dawno nie czytałam książki, która tak bardzo odtwarzałaby w mojej pamięci wiele wspomnień z dróżek włoskiej, zielonej Umbrii, po których miałam okazję w zeszłym roku spacerować. Czytając historie związane z Biedaczyną z Asyżu przed oczami miałam między innymi właśnie to miasto, w którym się urodził, Gubbio, gdzie spotkał groźnego wilka, Perugię, której ścieżki dobrze znał, a także Cortonę czy Sienę. Gdy tylko nazwy tych miejscowości pojawiały się w tekście przypominałam sobie nasze wyprawy. To niezwykłe, że możemy stąpać po ścieżkach, po których chodzili najwięksi Święci Kościoła! Publikacja przedstawia urzekające portrety pierwszych braci mniejszych, które dzięki bujnej wyobraźni autora, pozostawiają w nas wiele pytań: czu to wydarzyło się naprawdę? Czy rzeczywiście ta opowieść miała miejsce? Jeśli chcecie poznać niezwykłe opowieści o Świętym Franciszku i jego współbraciach, w nowym, drugim polskim przekładzie prof. Stanisława Stabryły, który oddaje nie tylko sens, ale i ducha łacińskiego pierwowzoru średniowiecznego dzieła i choć troszkę zasmakować włoskich dróżek - ta publikacja pomoże Wam poczuć zapach zielonej Umbrii!

Opowieści o świętym Franciszku i jego współbraciach to wyjątkowa publikacja oparta na XIII-wiecznym zbiorze Actus beati Francisci et sociorum eius, czyli Czynach błogosławionego Franciszka i jego towarzyszy. To pierwowzór znanych i lubianych Kwiatków świętego Franciszka, zbioru krótkich opowiadań o życiu św. Franciszka z Asyżu i jego dwunastu towarzyszach. Za autora większości tych tekstów uchodzi franciszkanin Hugolin z Montebello, który - być może nieświadomie - zapoczątkował jedno z najpiękniejszych świadectw duchowości chrześcijańskiego średniowiecza.

Nowy przekład profesora Stabryły wyróżnia się klarownością i literacką finezją – zachowuje surową prostotę oryginału, a jednocześnie przybliża go współczesnemu czytelnikowi z pełnym szacunkiem dla języka, rytmu i symboliki tekstu źródłowego. To przekład, który nie tyle czyta się łatwo, przystępnie, co czyta się głęboko - z zachętą do refleksji, zadumy, kontemplacji, ale też czasem z uśmiechem. 

Zbiór opowiadań to mieszanka historii prawdziwych i legendarnych, w których każdy rozdział jest jak kolejne wydarzenie z życia Franciszka, metaforycznie przedstawione często jako kwiat. Poznajemy zatem Biedaczynę z Asyżu od czasu, gdy był tylko "pąkiem" duchowej świadomości, aż po pełnię życia i świętości, gdy jego dusza "rozkwita" w miłości do Boga, ludzi i całego stworzenia. 

Czytając te opowieści - o rozmowach Franciszka z wilkiem, o jego pokorze wobec natury, rozmowach ze zwierzętami, cudach, braterskiej miłości, ale i duchowej walce - wkraczamy w świat, w którym prostota, ubóstwo i miłość bliźniego mają najwyższą wartość. Święty Franciszek nie jest tu wyidealizowanym mędrcem prawiącym morały lecz człowiekiem z krwi i kości - współczującym, empatycznym, czułym, odważnym, a zarazem pełnym humoru i pokory. Choć jak wspomniałam, czytałam tę książkę z zainteresowaniem, nie bez znaczenia dodałam, że niespiesznie i uważnie, ponieważ nie umiałam ich czytać jednym tchem, nieodrywając się - momentami opisy są przydługie - co utrudniało ciągłość lektury.

Jak zauważa w słowie wstępu br. Dariusz Kasprzak OFMCap:

"Autor Actus stara się być wychowawcą, który poszukuje sposobu formowania czytelniczych umysłów i serc za pomocą żywych i sugestywnych obrazów. Chce za ich pomocą wyrazić także nauczanie religijne, tak doktrynalne, jak i moralne. Natomiast jego zasadniczym celem jest przekazanie czytelnikom pewnej duchowej sugestii. Dlatego tekst Actus staje się wielkim katechizmem wyobrażeń o Franciszku i jego współtowarzyszach. Zastosowanie przez Hugolina obrazowej formy opowiadania zdaje się odwoływać do sposobu przepowiadania samego Jezusa Chrystusa, który w swoich mowach często wykorzystywał parabole i metafory".

Dodam również, że wstęp napisany przez br. Dariusza wiele wyjaśnia i tłumaczy. Dowiemy się z niego między innymi jakiego rodzaju opowieści znajdziemy w "Kwiatkach", jaki jest ich wymiar duchowy, skąd nazwa tego dzieła, jaka wiąże się z tym historia i czy teksty są autentyczne. Dobrze, że takie słowo zostało zawarte w tym wydaniu. 

Warto przypomnieć, że opowieści związane z życiem Świętego Franciszka to jedne z najczęściej czytanych tekstów średniowiecznych - niezwykle popularne w Europie i wielokrotnie tłumaczone z języka włoskiego. Tym bardziej cenne jest, że "Opowieści" sięgają głębiej – do łacińskiego źródła – i pozwalają spojrzeć na postać Franciszka z Asyżu bez warstwy późniejszej stylizacji, w pierwotnym, prostym świetle duchowego dziedzictwa jego wspólnoty.

Ta książka to nie tylko zapis cudów i moralnych przypowieści, ale też mapa duchowej podróży, zaproszenie do odkrycia, że świętość może być czymś codziennym i bliskim, a nie odległym ideałem, jak to często sobie wyobrażamy. Dla ludzi wierzących będzie to inspiracja. Dla miłośników literatury - tekst o wysokiej wartości artystycznej. Dla wszystkich - świadectwo duchowości, które mimo upływu stuleci wciąż porusza i zachwyca.

Książka zalicza się do serii "Perły Duchowości". Książkę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.

SZCZEGÓŁY KSIĄŻKI:

Tłumaczenie: prof. Stanisław Stabryła

Wstępem poprzedził: br. Dariusz Kasprzak OFMCap
Okładka: twarda
Ilość stron: 352
Data premiery: 16.06.2024
Wydawnictwo: Wydawnictwo Esprit